göktürk imparatorluğu ne demek?
Göktürk İmparatorluğu Hakkında Bilgi
Göktürk İmparatorluğu, 6. yüzyılda Orta Asya'da kurulan ve Türk tarihinin önemli bir dönüm noktasını temsil eden bir devlettir. Kökeni Aşina Boyu'na dayanan Göktürkler, Bumin Kağan önderliğinde bağımsızlıklarını ilan ederek, kısa sürede geniş bir coğrafyaya yayılan bir imparatorluk kurmuşlardır.
Kuruluşu ve Yükselişi:
- Göktürklerin ilk hükümdarı Bumin Kağan'dır. Bumin Kağan, 552 yılında Avarlara karşı kazandığı zaferle bağımsızlığını ilan etmiştir.
- İmparatorluk, İstemi Yabgu'nun batı kanadını yönetmesiyle birlikte batıya doğru genişlemiş ve İpek Yolu üzerinde etkin bir konuma gelmiştir.
- İpek Yolu üzerindeki hakimiyet, Göktürklerin ekonomik olarak güçlenmesini sağlamıştır.
Siyasi Yapı ve Yönetim:
- Göktürkler, ikili teşkilat sistemini benimsemişlerdir. Bu sistemde ülke, doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılmış ve her bir kanadı bir hükümdar yönetmiştir.
- İkili Teşkilat sisteminde doğu kanadı asıl hükümdarın (kağan) yönetimindeyken, batı kanadı yabgu unvanı taşıyan bir yönetici tarafından idare edilmiştir.
- Göktürk devlet yönetiminde, kağanın yetkileri sınırlı olup, kurultay adı verilen bir meclis de bulunmaktaydı.
Kültür ve İnanç:
- Göktürkler, kendilerine özgü bir yazı sistemi olan Göktürk Alfabesi'ni kullanmışlardır.
- Göktürk yazıtları, Türk tarihinin ve kültürünün önemli kaynaklarıdır. Özellikle Orhun Yazıtları, Göktürklerin siyasi, sosyal ve kültürel yaşamlarına dair önemli bilgiler sunmaktadır.
- Göktürkler, Gök Tanrı inancına mensuptular. Gök Tanrı İnancı, Türklerin milli dini olarak da kabul edilmektedir.
Çöküşü ve Sonuçları:
- Göktürk İmparatorluğu, 7. yüzyılın sonlarına doğru iç karışıklıklar ve Çin baskısı sonucu zayıflamış ve ikiye bölünmüştür.
- Doğu Göktürk Kağanlığı 630'da, Batı Göktürk Kağanlığı ise 659'da Çin egemenliğine girmiştir.
- Göktürklerin yıkılması, Türk tarihinde yeni devletlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. II. Göktürk Kağanlığı (Kutluk Devleti) gibi.
- Göktürk İmparatorluğu, Türk devlet geleneğinin ve kültürünün gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.